Stop de smoezenparade en de Bullsh*it met de accountabilityladder

Ken je dat gevoel? Je zit in een vergadering en iemand stelt een vraag waar jij geen antwoord op hebt. Je hebt de voorbereidingsmaterialen niet goed doorgenomen. Misschien denk je, “Waarom wist ik dit niet?”

Welkom bij de onderste sport van de accountability ladder.
Lager kan niet ☺

Dit model, geïntroduceerd in "The Oz Principle" door Roger Connors en Tom Smith, helpt ons begrijpen hoe we verantwoordelijkheid nemen. Het is een persoonlijke leiderschapsladder met acht sporten, verdeeld in reactief (rood) en proactief (groen) gedrag. Als trainers en L&D-professionals kunnen we hier veel van leren en het direct toepassen in ons werk.

Reactief gedrag

1. Ontkennen en niets doen  
"Oh, dat wist ik niet!" Een excuus dat we allemaal wel eens gebruiken. Het is de makkelijkste uitweg, maar het helpt ons niet vooruit.

2. Anderen de schuld geven  
"Ik zou het hebben gedaan, maar zij leverden niet op tijd." Dit gedrag verschuift verantwoordelijkheid weg van onszelf.

3. Excuses zoeken  
"Dat is niet mijn taak." We zoeken redenen om ons gedrag te rechtvaardigen. Dit zien we vaak in organisaties.

4. Afwachten en hopen
"Ik hoop dat dit vanzelf goedkomt." Je weet dat iets niet klopt, maar je onderneemt geen actie.


Proactief gedrag

5. Realiteit erkennen  
"Ja, ik heb het niet gedaan." Hier erkennen we de feiten en onze rol daarin.

6. Verantwoordelijkheid nemen  
"Dit ga ik anders doen." Het is meer dan excuses aanbieden; het is een plan maken om het anders te doen.

7. Een oplossing vinden
"Hoe kan ik dit oplossen?" Actief zoeken naar manieren om het probleem aan te pakken.

8. Doen  
"Ik ga het nu doen." De daad bij het woord voegen en actie ondernemen.

‍
Hoe gebruik je dit model?

Dit model werkt het beste als je het gebruikt om jezelf te analyseren, niet om anderen te veroordelen. Stel jezelf vragen als: "Op welke sport sta ik nu?" en "Hoe kan ik hoger klimmen?"

In organisaties kun je dit model inzetten om een cultuur van verantwoordelijkheid te creëren. Maar pas op: gebruik het niet als een strafmodel. Het moet een hulpmiddel zijn om elkaar te ondersteunen en te groeien, niet om schuld te geven. Dat eerste heb ik helaas maar al te vaak gezien. Dan gaan anderen je wijzen op dat je geen verantwoordelijkheid neemt. Vaak ook nog met een betweterig toontje, en dat eindigt nooit leuk.

Toepassing in Trainingen en L&D
Voor trainers en L&D'ers biedt de accountability ladder een krachtige structuur om verantwoordelijkheid te stimuleren bij deelnemers. Start met jezelf: waar sta jij op de ladder? Deel je ervaringen en moedig open gesprekken aan. Gebruik de ladder als een tool voor zelfreflectie en teamontwikkeling.

Bijvoorbeeld, wanneer je merkt dat een deelnemer excuses maakt of anderen de schuld geeft, kun je vriendelijk wijzen op de sport waar ze zich bevinden. Dit opent de deur naar een gesprek over hoe ze proactiever kunnen worden. Het model helpt om niet alleen gedrag te herkennen, maar ook om constructieve stappen te zetten naar verbetering.

De accountability ladder is een lekker hulpmiddel voor trainers en L&D-professionals. Het helpt ons verantwoordelijkheid te nemen en proactiever te zijn. Door bewust te zijn van ons gedrag en actief te werken aan verbetering, kunnen we niet alleen onszelf, maar ook onze deelnemers en organisaties naar een hoger niveau tillen. En je kunt hem gebruiken in leeractiviteiten.

Succes met klimmen!

‍